ارزیابی تراکم روی، مس،کبالت و منگنز در بافت خوراکی ماهیان سفید و کپور دریای خزر

زمینه و هدف : اهمیت محصولات و فرآورده های دریایی، به ویژه ماهیان در رژیم غذایی انسان روز به روز بارزتر می شود. به موازات افزایش مصرف این منابع، اطمینان از سلامت و بهداشت آن نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. معضل آلودگی منابع آبی به فلزات سنگین، ضروری بودن سنجش فلزات در ماهیان را که در چرخه غذایی به اکوسیستم انسانی می رسد را اثبات می کند. این مطالعه به منظور ارزیابی تراکم فلزات سنگین روی، مس،کبالت و منگنز در بافت خوراکی ماهیان سفید و کپور در جنوب مرکزی دریای خزر انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه توصیفی مقدار فلزات سنگین دو گونه از ماهیان جنوب مرکزی دریای خزر شامل ماهی سفید (rutilus frisii kutum) و ماهی کپور (cyprinus carpio) در نیمه دوم سال 1388 اندازه گیری شد. پس از تعیین ایستگاه های بابلسر، فریدون کنار، محمودآباد، رستم رود نور، پارک جنگلی سی سنگان و نوشهر نمونه هایی از ماهیان جمع آوری گردید. پس از آماده سازی و هضم اسیدی، مقدار فلزات سنگین روی، مس، کبالت و منگنز با روش دستگاهی طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت و با خط پایه برایان مقایسه شد. یافته ها : میانگین و انحراف معیار غلظت فلزات سنگین روی، مس، کبالت و منگنز در بافت خوراکی ماهی سفید به ترتیب 0.57+-29.97 ، 0.09+-9.45 ، 0.01+-0.30 و 0.01+-0.20 میکروگرم برگرم وزن خشک نمونه تعیین شد. همچنین میانگین و انحراف معیار غلظت فلزات سنگین روی، مس، کبالت و منگنز در بافت خوراکی ماهی کپور به ترتیب 0.14+-30.20 ، 0.07+-9.14 ، 0.03+-1.08 و 0.02+-0.71 میکروگرم برگرم وزن خشک ماهی بود. میانگین میزان فلزات سنگین مس، کبالت و منگنز در ایستگاه های مختلف برای دو گونه ماهی دارای تفاوت آماری معنی دار بود (p<0.05). میانگین میزان روی در ماهی سفید در ایستگاه های مختلف دارای تفاوت آماری معنی داری بود (p<0.05). برای ماهی کپور تنها در دوایستگاه تفاوت آماری معنی داری بین میانگین سطح روی وجود نداشت و در دیگر ایستگاه ها دارای تفاوت آماری معنی داری بود (p<0.05). نتیجه گیری : این مطالعه نشان داد که غلظت فلزات روی، مس و کبالت در بافت ماهیان سفید و کپور دریای خزر نسبتاً زیاد و بالاتر از خط پایه برایان می باشد.